Exoot 
HOEZO GUZO?
Omdat de wereld onrechtvaardig verdeeld is. Daarom GUZO!
Wij geloven namelijk dat we met GUZO een verschil kunnen maken.
de wereld is onrechtvaardig verdeeld. Daarom guzo!
Wij geloven dat we met GUZO een verschil kunnen maken. Als organisatie zijn we daar in 2011 mee begonnen door werkzaamheden uit het buitenland te verplaatsen naar Ethiopië. Lees hier alles over op de pagina ons verhaal. De missie van onze bedrijven is het creëren van banen in Ethiopië en zorgen dat alles wat we doen ook helpt om de economie van het land gezonder te maken. Omdat de meeste mensen gewoon een inkomen willen verdienen om voor hun geliefden te zorgen.
Een gezondere economie is nodig, omdat de “taart” die de meeste ontwikkelingslanden onder hun inwoners moeten verdelen gewoon te klein is. Het land als geheel is te arm. Dit ontstaat door een ongezonde handelsbalans. Ethiopië importeert meer dan ze exporteert en wordt daarmee steeds armer.
Bij GUZO exporteren we daarom. En dan gaat het ook nog eens om een eindproduct. Daar waar meestal groene koffiebonen worden geëxporteerd – die vervolgens nog verwerkt moeten worden – kiezen wij er voor om de hele keten in Ethiopië te houden en in dit land van oorsprong de waarde toe te voegen.
GUZO staat voor rechtvaardigheid, kwaliteit en de meest duurzame koffie. Hieronder lees je hoe.
Wat in de koffiewereld normaal was
Groene koffiebonen worden dus bijna altijd in het rijke westen verwerkt tot gebrande en verpakte koffie. Dit wordt vooral gedaan met grote, geautomatiseerde machines en productielijnen. De reden is simpel. Arbeid is in het westen duur en moeilijker te vinden. Het nadeel hiervan is alleen dat het geld vooral wordt verdiend door de machines. Daarmee belandt het geld in de zakken van hun vaak al vermogende eigenaren of investeerders. Zo worden rijken steeds rijker…
Het is uiteraard niet verboden, maar is wel onrechtvaardig.
Ondertussen zijn er in Ethiopië miljoenen mensen op zoek naar een baan. Die banen willen we dus onder andere creëren bij GUZO door onze producten in Ethiopië te verwerken tot eindproduct wat klaar is voor de gebruiker. Naast een inkomen voor onze medewerkers betekent dit ook dat er in het land belasting wordt betaald waarmee de overheden weer voorzieningen in het land verbeteren.
Als we koffie exporteren als verpakt eindproduct is de waarde veel hoger dan bij de export van groene koffie. Zo leidt onze aanpak dus tot een gezondere economie. De “taart” die door de inwoners van Ethiopië gedeeld wordt groeit! Nú al is koffie het belangrijkste exportproduct van Ethiopië. Als er steeds meer koffie tot eindproduct wordt verwerkt, zal dit belang alleen maar verder groeien.
Inkoop en de koffieboer
We starten onze inkoop van koffie op de Ethiopian Commodity Exchange (ECX). Dit is een door de overheid georganiseerde centrale koffieveiling. Door het hele land heen kunnen koffieboeren en coöperaties hun koffie afgeven bij pakhuizen van de ECX. Daar wordt hun koffie gekwalificeerd en geregistreerd. Vervolgens wordt het geveild via de centrale veiling. Via deze weg is het mogelijk om handelaren buiten de keten te houden en krijgt de boer een eerlijke prijs die ook met zekerheid snel wordt uitbetaald. Een grote vooruitgang dus ten opzichte van vroeger toen er vaak gewerkt werd met handelaren die als enige de markt en de prijzen kenden.
Nog mooier is het om rechtstreeks samen te werken met boeren en coöperaties. Doordat onze GUZO fabriek midden tussen de verschillende Ethiopische koffiegebieden ligt, is het voor ons bijna vanzelfsprekend om directe relaties aan te gaan met koffieboeren en coöperaties. Hier bouwen we momenteel aan. We willen zo een steeds groter deel van de koffie tegen een eerlijke prijs direct inkopen. In Nederland wordt deze “direct trade” steeds vaker genoemd als een vernieuwende ontwikkeling die leidt tot een faire prijs voor de koffieboer. Voor ons in Ethiopië is het niet heel bijzonder, maar eigenlijk gewoon logisch om zo te werken.
Waar koffie ooit begon
Het verhaal van koffie begint in Ethiopië. Ongeveer 700 jaar voor Christus was geitenhoeder Kaldi op pad met zijn kudde. Kaldi zag zijn geiten vol energie dansen na het eten van rode kersjes van een struik. Een Ethiopische monnik met wie hij zijn ontdekking deelde, was ontzettend blij met dit goedje dat hem kon helpen de hele nacht door te bidden.
Dit was het begin van de reis die een Ethiopische kersenpit, die wij kennen als de koffieboon, over de wereld heeft gemaakt.
Ethiopiërs groeien op met koffie branden
Ongeveer de helft van de koffie die in het Ethiopië wordt verbouwd, wordt ook binnen het land gedronken. Een deel hiervan wordt gebrand in professionele branderijen.
Het meeste wordt echter thuis gebrand, in een pannetje op een houtskoolvuurtje tijdens de traditionele koffieceremonie. Zo leerde Robel al op zijn negende koffie branden van zijn oma. Ook bij ons eerste Ethiopische bedrijf Crown Packaging wordt al sinds de eerste dag koffie gebrand. Gewoon voor eigen gebruik van alle collega’s in de kantine.
De hele dag door is in het land de invloed van koffie op de cultuur te merken. Toen wij (Gerard en Baukje) in 2009 naar Ethiopië vertrokken, dronken we eigenlijk nog geen koffie. In de 10 jaar dat we in Ethiopië woonden, leerden we pas hoe lekker goede koffie kan zijn. Onze liefde voor koffie is dus ook echt in Ethiopië ontstaan.
High tech coffee
Bij GUZO hebben we ervoor gekozen om het aanwezige vakmanschap te combineren met moderne technologie om zo te zorgen dat we altijd een continue hoge kwaliteit kunnen leveren. Zo is onze brander bijvoorbeeld computergestuurd en wordt de gebrande koffie met digitale metingen op kleur gecontroleerd.
Koffie is heilig
Naast een belangrijk onderdeel van de cultuur is koffie voor Ethiopië ook erg belangrijk als exportproduct. Om deze reden wordt er vanuit de overheid volop controle uitgevoerd op de kwaliteit van zowel groene als gebrande koffie.
Dit gebeurt onder leiding van een speciaal onderdeel van de overheid, in de volksmond bekend als de Buna Board. Officieel heet deze organisatie de Ethiopian Coffee and Tea Authority. Tijdens het proces om onze vergunning voor de branderij van GUZO te verkrijgen, kwamen we er zelfs achter dat de eisen die de Ethiopische overheid stelt aan een branderij in veel opzichten hoger zijn dan die in Nederland.
Geen grappen met koffie in Ethiopië, kwaliteit gegarandeerd.
Onze koffie is de duurzaamste optie die je zult vinden. Het heeft de kleinste footprint. De minste CO2 uitstoot of hoe je het maar wilt noemen. Deze grote claim verdient natuurlijk uitleg. En die is gelukkig vrij eenvoudig te begrijpen.
Fossielvrij koffiebranden
Om de heerlijke smaak te ontwikkelen, wordt de groene koffieboon gebrand. In Nederland wordt voor meer dan 99% gebrand op gas of andere fossiele brandstoffen. Wij wilden dit graag anders. Op bijzondere wijze hebben wij een elektrische brander gevonden waarmee we dus fossielvrije koffie branden!
Schone energie
Vooral dankzij waterkrachtcentrales is in Ethiopië bijna 100% van de opgewekte elektriciteit afkomstig van hernieuwbare bronnen! (https://www.trade.gov/country-commercial-guides/ethiopia-energy)
Omdat het elektriciteitsnet niet helemaal betrouwbaar is, moeten we helaas wel zo’n 5-10% van de tijd gebruik maken van generatoren die op fossiele brandstof draaien. Effectief is het gebruik van duurzame energie om onze koffie te branden dus zo’n 90-95%. Een grote stap vooruit ten opzichte van de circa 1% hernieuwbare energie die in het Nederlandse brandproces wordt gebruikt.
Water over de wereld slepen
Tijdens het branden van koffie verliezen de bonen zo’n 15-18% van hun gewicht. Dit bestaat vooral uit het vocht in de boon wat verdampt, en voor een klein deel uit vliesjes die vrijkomen.
Wanneer koffie in het westen wordt gebrand, betekent het dat er dus 1/6 tot wel 1/5 deel van het gewicht zinloos over de wereld vervoerd is. Omdat wij branden bij de bron is dit bij GUZO niet het geval.
Biodiversiteit
Koffie groeit wereldwijd op heel verschillende manieren. De ene kant wordt gevormd door uitgestrekte plantages waar alleen koffiestruiken groeien. In de volle zon. De voordelen zijn hoge opbrengsten per hectare en lage kosten.
Nadeel is dat er zo een monocultuur ontstaat waarbij eigenlijk alles behalve de koffieplant in de weg staat. Biodiversiteit is op deze plantages eigenlijk ongewenst en dus ver te zoeken. Bijna altijd zijn pesticiden nodig en vaak moet er irrigatie worden toegepast. Dit soort plantages worden veel gebruikt in Brazilië, Vietnam, Colombia en Indonesië.
Het andere uiterste zijn de wilde koffies die in onder andere Ethiopië groeien in de bossen. Logischerwijs is hier de opbrengst laag en kost het handmatige oogsten meer tijd. Daarnaast groeien de koffiebonen langzamer door de natuurlijke schaduw van bomen en planten (biodiversiteit) en is daarmee gezonder. Dit wordt agroforesting genoemd. De koffie die zo groeit wordt ook wel “boskoffie” of “bush coffee” genoemd. Steeds meer wordt de conclusie getrokken dat dit de meest duurzame manier van koffie verbouwen is (linkje naar https://ec.europa.eu/research-and-innovation/en/horizon-magazine/forest-plantations-are-potent-blend-coffee-production).
In Ethiopië groeit meer dan 90% van de koffie op de natuurlijke wijze onder de schaduw van andere planten in een omgeving met een hoge biodiversiteit. Dit varieert van echt wilde koffie uit oerbossen tot omgevingen waar deze omstandigheden in de tuin van een gezin worden gecreëerd.
Biologische koffie?
Er wordt geschat dat zo’n 90% van de Ethiopische koffie organisch groeit zonder gebruik van pesticiden en kunstmest. Hoewel het niet officieel gecertificeerd is als biologische koffie zou dit dus in theorie wel mogelijk zijn. Certificeren is echter niet voor iedere koffieboer haalbaar.
Guzo koffie is
Wil je ook fairshare koffie drinken?
Ontdek de drie overheerlijke soorten koffie uit Ethiopië.